Rys historyczny

     Miejscowość Grudusk po raz pierwszy wzmiankowana jest w 1065 r. w tzw. falsyfikacie mogileńskim, choć badania archeologiczne wskazują na jeszcze przedchrześcijańskie istnienie osady. Był to gród obronny na pograniczu Mazowsza i Prus. Najstarszy tytuł kościoła – św. Wawrzyńca – wskazuje na wczesne pochodzenie - świątynia mogła istnieć już w XI w. i była romańską rotundą, zbudowaną przez benedyktynów prowadzących chrystianizację północnych rubieży Mazowsza. Sama parafia mogła powstać w XII lub XIIIw.

    Pierwsza wzmianka o parafii pochodzi z 1398 r. - przy okazji erekcji parafii Czernice. Informacje z 1506r. podają o przynależności parafii do dekanatu ciechanowskiego, a po nowym podziale dekanatów w 1530r., Grudusk nie zmienił swojej przynależności. Drugi kościół drewniany, zbudowany w XVI w., został konsekrowany przez biskupa płockiego Andrzeja Noskowskiego; spalili go jednak Szwedzi. W 1678 r. Stefan Krasiński wybudował kolejną świątynię, także drewnianą, konsekrowaną w 1699 r. przez biskupa płockiego Marcina Załuskiego. Z wizytacji w 1781 r. wynika, że istniał wówczas w Grudusku kościół, którego patronami byli święci męczennicy Szczepan i Wawrzyniec. Był to budynek stosunkowo nowy, drewniany, ale wymagający pewnych napraw. Ufundował go w 1758 r. Andrzej Zakrzewski.  Ze względu na brak odpowiednich dokumentów, trudno stwierdzić kiedy i z jakich powodów zmieniono patrona gruduskiej świątyni, ale w protokole wizytacji z roku 1818 nosi ona tytuł Przemienienia Pańskiego.  Kościół ten został rozebrany ok. 1883 r.

    Obecny kościół murowany z czerwonej cegły, według projektu architekta Antoniego Wójcickiego, wybudował rozpoczynając prace od wmurowania kamienia węgielnego w 1893r. ks. Ignacy Kamieński. Jest to orientowany, trójnawowy kościół o motywach romańskich i neogotyckich, z dwiema wieżami. Wyposażali go kolejni proboszczowie. Świątynię konsekrował bp Antoni Julian Nowowiejski 16 maja 1910r.

    Budynek kościoła został uszkodzony w 1916 r.; odbudowano go w 1928 r. według projektu architekta Brunona Zborowskiego. Ponowne straty poniósł w latach II wojny światowej. W latach 1975-1976 zostały wybudowane 15-głosowe organy z fabryki Tadeusza Rajkowskiego z Włocławka, które 28 marca 1976 r. poświęcił biskup płocki Bogdan Marian Sikorski. Staraniem ks. Henryka Kosińskiego i parafian w latach 1983-1984 odbudowano zniszczoną w czasie wojny wieżę kościoła. W tym okresie została też zbudowana nowa plebania.

   W ołtarzu głównym umieszczony jest obraz Matki Boskiej Gruduskiej z XVI w., zasłaniany obrazem Przemienienia Pańskiego. Zabytkowa, pozłacana sukienka z 1686 r., z fundacji Stefana Krasińskiego, została skradziona w 2012 r. W 2013 r. renowację obrazu i nową sukienkę wykonali: ks. Andrzej Milewski i Szymon Zaremba z Płocka. W ołtarzach bocznych: po prawej rzeźba Serca Jezusowego z figurami św. Franciszka i św. Antoniego oraz obrazem św. Jozafata, po lewej w centrum figura Matki Boskiej Różańcowej oraz figury świętych dziewic, zaś nad nimi obraz św. Stanisława Kostki.

  Na przestrzeni wieków , najdłużej parafia gruduska należała do dekanatu ciechanowskiego, w części wieku XX-go należała do dekanatu przasnyskiego, a przez jakiś czas do dekanatu mławskiego. 4 maja 1992r, dekretem biskupa Zygmunta Kamińskiego został utworzony dekanat Gruduski. Po jego likwidacji parafia powróciła do dekanatu ciechanowskiego, a od 2018 roku należy do dekanatu dzierzgowskiego.

   W ostatnich dziesięcioleciach staraniem proboszczów (ks. Mieczysława Leśnikowskiego ks. Tadeusza Wołowca) zostały podjęte bardzo duże prace renowacyjne kościoła, plebanii, cmentarza parafialnego i zagospodarowania terenów kościelnych. W 2010 r. kościół został pomalowany wewnątrz. Ponadto m.in. sprawiono nowe ławki do kościoła w Grudusku, położono kostkę brukową wokół świątyń w Grudusku i Garlinie, wykonano drogę na cmentarz parafialny i uporządkowano i na nowo założono parking przy kościele w Grudusku, zakupiono nowe meble do zakrystii, odnowiono system grzewczy kościoła.

  W latach 1990-1994 staraniem mieszkańców Garlina, Zalesia i Dębin i ks. Mieczysława Leśnikowskiego został wybudowany kościół filialny pw. Matki Boskiej Częstochowskiej w Garlinie, według projektu Janusza Królaka z Ostrołęki. Poświęcił go 4 września 1994 r. biskup płocki Zygmunt Kamiński.

  Proboszczowie gruduscy w okresie funkcjonowania obecnej świątyni:

- ks. Ignacy Kamieński (1851 – 1901);

- ks. Józef Antoniak (1901 – 1905);

- ks. Piotr Kalinowski (1905 – 1916);

- ks. Józef Orłowski (1916 – 1920);

- ks. Wawrzyniec Suchcicki (1920 – 1928);

- ks. Leon Goszczycki (1928 – 1933);

- ks. Leon Machczyński (1933 – 1946);

- ks. Szczepan Ryglewicz (1946 – 1954);

- ks. Stefan Nowak (1954 – 1970);

- ks. Henryk Kosiński (1970 – 1989);

- ks. Mieczysław Leśnikowski (1989 – 2014);

- ks. Tadeusz Wołowiec (2014 – 2021);

- ks. Jerzy Jakubowski (od 2021)

Na podst.:

https://www.diecezjaplocka.pl/kontakt/parafie/grudusk-sw-apostolow-piotra-i-pawla

ks. M. M. Grzybowski, Grudusk. Szkic z dziejów parafii, Płock 1993r.

Kontakt

ul. Żeromskiego 2

06-460 Grudusk

+48 23 671 50 34

parafia@contact.pl

Nr konta parafii

Bank Spółdzielczy w Grudusku

41 8220 0004 0003 6461 2000 0001

Parafia w mediach społecznościowych

© 2022 Parafia Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Grudusku  (Diecezja Płocka)